Jest to proces który bywa kluczowym wsparciem w terapii uzależnienia dla osób uzależnionych od alkoholu, ale także uzależnionych od innych substancji – narkotyków. Podlegać mogą mu także osoby z uzależnieniami behawioralnymi (hazard, seks itp.) 12 kroków to swego rodzaju przewodnik na drodze do wyjścia z uzależnienia.
Ruch anonimowych alkoholików wywodzi się z chrześcijańskiej wspólnoty, jednak grupy dla osób uzależnionych zdecydowanie nie są zarezerwowane tylko dla wyznawców tej religii. Mimo, że odniesienia do duchowości są ważnym aspektem programu 12 kroków, podkreśla się indywidualną możliwość interpretacji świata duchowego.
Sama historia spotkań grup anonimowych alkoholików, które prowadziły omawiany w artykule program wywodzi się z lat trzydziestych ubiegłego wieku. Od tego czasu powstaje coraz więcej grup, które wspierają osoby uzależnione w drodze do trzeźwości i uwolnienia się od uzależnienia, które potrafi zniszczyć w życiu wiele.
Podczas spotkań z grupą samopomocową osoby uzależnione przechodzą przez poniżej opisane 12 kroków. Każdy z nich stanowi swojego rodzaju zadanie i etap do pokonania.
Przejście tego kroku polega na przyznaniu się przed samym sobą, że jest się osobą uzależnioną. Słowa „jesteśmy bezsilni wobec alkoholu” odnosi się do uznania swojej bezradności w walce z nałogiem. To także przyznanie sie sobie do tego, że nie ma się już kontroli nad ilością wypijanego alkoholu. To bardzo ważny i kluczowy krok dla każdej osoby uzależnionej. Dopiero po wyjściu z zaprzeczenia możliwa jest zmiana i leczenie.
Ten krok, krok drugi, polega na zaufaniu wobec „siły wyższej”, która może pomóc uczestnikom grupy odzyskać motywację do życia w trzeźwości. Wspomnianą „siłę wyższą” każdy może interpretować zgodnie sobą – jako Boga, siłę swojego umysłu czy inną istotę duchową.
Krok trzeci polega na tym, że osoby uzależnione podejmują decyzję o poddaniu się woli (postanowienie powierzenia swojego życia) Boga niezależnie od tego czy interpretuje się go dosłownie czy w przenośni. Czasem „zdrowy rozsądek” może być traktowany w tym przypadku jak Bóg, który ma osobą kierować.
Inwentura moralna to inaczej odważne przyjrzenie się popełnionym dotychczas błędów. Zwykle można dzielić się tym z innymi uczestnikami co wzmacnia poczucie wspólnoty.
Po przejściu etapu jakim jest krok czwarty, czyli zauważenie swoich błędów, zadaniem jest ich wyznanie. To trudny, ale ważny dla zdrowienia etap.
Krok szósty mówi o gotowości do walki z nałogiem i tym, co sprawiło że dana osoba zachorowała.
Krok siódmy mówi o prośbie o pomoc do „Boga” rozumianego indywidualnie o pomoc w uleczeniu swoich traum i problemów.
Krok ósmy to zrobienie listy osób, nawet dosłownie na kartce, które zostały skrzywdzone przez osoby z problemem uzależnienia. Mogą znaleźć się na niej rodzice, partner lub partnerka, dzieci czy przyjaciele.
Zadośćuczynienie osobom, które się skrzywdziło, jak sugeruje krok dziewiąty to naprawienie wyrządzonych szkód lub zrobienie czegoś, co może zminimalizować ich skutki.
Krok dziesiąty to kontynuowanie rzetelnego rachunku sumienia.
Świadomy kontakt z Bogiem można też rozumieć jako świadomy kontakt z samym sobą i uważność na swoje wewnętrzne stany. Poprzez medytację poprawiać można swoją samoświadomość, do której odnosi się krok jedenasty.
Posłanie innych alkoholikom, czyli pomoc innym alkoholikom, jak mówi krok dwunasty, to ogromna wartość w grupach anonimowych alkoholików i innych uzależnionych. To swojego rodzaju misja i kolejna szansa na naprawienie popełnianych błędów.