Derealizacja przyczyny, objawy, leczenie

Derealizacja – objawy 

Co dzieje się z osobą, u której pojawia się derealizacja? Objawy stanu derealizacji bywają bardzo nieprzyjemne, jednak osoba która ich doświadcza zachowuje wobec nich krytyczne myślenie. Ma świadomość i powtarza sobie, że to dzieje się jedynie w jej głowie. Po czym rozpoznać, że doświadczamy stanu derealizacji? Poniżej lista niektórych jej objawów, które mogą przeżywać osoby doświadczające derealizacji.

• wrażenie “śnienia na jawie”,
• brak poczucia czasu,
• uczucie odrealnienia,
• poczucie „odłączenia” od otaczającego świata,
• zaburzone odczuwanie kontaktu ze swoim ciałem, 
• utrudniony kontakt z otoczeniem,
• odcięcie od swoich emocji, 
• zaburzenia koncentracji i spadek motywacji,
• dylematy egzystencjalne, natłok myśli dotyczących sensu istnienia lub brak myśli.

Dla osób z zewnątrz derealizacja może wyglądać, jakby osoba, która jej doświadcza chciała uciec od świata zewnętrznego. Bywa, że osoba z objawami derealizacji jest posądzona o bycie w stanie upojenia alkoholowego lub pod wpływem substancji psychoaktywnych. Nie jest to jednak zależne od niej, bo za doświadczaniem derealizacji stoi szereg różnych przyczyn. Można mieć wrażenie braku spójności w zachowaniach takiej osoby oraz że towarzyszy jej odcięcie od emocji. Objawów derealizacji nie powinno się lekceważyć. Bywa, że osoba cierpiąca na epizody derealizacji, z uwagi na zaburzenia poczucia rzeczywistości i zachowania związane z utratą kontroli, stwarza ryzyko dla swojego zdrowia i życia.

Derealizacja – przyczyny

Do przyczyn biologicznych stanu odrealnienia zaliczyć można obniżenie poziomu dopaminy wraz z jednoczesnym wzrostem stężenia adrenaliny. Zdarza się tak u osób, które cierpią z powodu depresji, schizofrenii, zaburzeń lękowych i zaburzeń nerwicowych oraz doświadczają zaburzeń zachowania. Derealizacja występuje także przy niektórych zaburzeniach neurologicznych. Jest wówczas formą obrony organizmu przed nadmierną ilością bodźców z otaczającego świata, stresu i trudności, z jakimi zmaga się osoba cierpiąca na odrealnienie. Można zatem zauważyć, że derealizacja jest odpowiedzią organizmu na taką ilość stresu, jaka jest dla jednostki trudna do przetworzenia. Derealizacja może dotyczyć nie tylko osób z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi, czy doświadczającymi przewlekłego stresu, ale też tych, które spotkały traumatyczne doświadczenia i cierpią z powodu PTSD, czyli zespołu stresu pourazowego. Derealizacja to stan, który może także występować przy zaburzeniach neurologicznych.

Derealizacja – przyczyny u osób zdrowych psychicznie

Możliwym jest także wystąpienie stanu derealizacji u osób, u których nie zdiagnozowano zaburzeń psychicznych. Dzieje się tak w przypadku silnego przeciążenia i wycieńczenia organizmu. Np. w przypadku ekstremalnych upałów, odwodnienia, długotrwałego i intensywnego wysiłku fizycznego lub w przypadku silnego stresu będącego skutkiem kryzysowej sytuacji życiowej. Do takich sytuacji należeć może rozwód, śmierć bliskiej osoby, wypadek i tym podobne. W większości przypadków objawy derealizacji przemijają, gdy organizm ma szansę się zregenerować. Warto wtedy traktować derealizację jako sygnał, że warto zadbać o odpoczynek i starać się nie doprowadzać do skrajnego przemęczenia organizmu. 

Leczenie derealizacji

Gdy poczucie derealizacji nie mija i wiąże się z zagrożeniem dla osoby, która go doświadcza lub osób znajdujących się w jej otoczeniu konieczna jest konsultacja z lekarzem psychiatrą. Może on wówczas przepisać receptę i rozpocząć leczenie. Derealizacja nie jest jednostką chorobową, dlatego leczenie derealizacji jest zawsze związane z innymi dolegliwościami takimi jak np. schizofrenia. Zazwyczaj przepisywane są pacjentom środki przeciwpsychotyczne (np. w przypadku schizofrenii), środki przeciwlękowe gdy występują zaburzenia związane z lękiem i stresem) lub przeciwdepresyjne. Na przykład farmaceutyki z grupy SSRI, czyli selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny – leki przeciwdepresyjne. Oprócz wdrożenia leczenia farmaceutycznego, lekarz może zalecić konsultację z psychologiem lub psychoterapeutą, aby zająć się tylko objawem, ale też przyczyną. Pomocna może się okazać psychoterapia psychodynamiczna lub poznawczo behawioralna. Psychotraumatolog wesprze osoby cierpiące z powodu PTSD, a psychoterapeuta i psycholog te, u których zdiagnozowano depresję, zaburzenia lękowe (np. obsesyjno kompulsywne), nerwice, czy inne przypadłości, które wiążą się niską tolerancją na stres. Nie trzeba obawiać się leczenia farmaceutykami, są one przepisywane tylko, jeśli derealizacja i jej objawy rzeczywiście mogą ustąpić w wyniku ich podania.

Zespół depersonalizacji derealizacji 

Wraz ze stanem derealizacji może występować także poczucie depersonalizacji. W psychologii nazywa się to zespołem depersonalizacji derealizacji. Objawy depersonalizacji to poczucie oddzielenia od własnego ciała. Innymi słowy zaburzone doświadczenie siebie jako osoby w świecie fizycznym, odłączenie od otaczającej rzeczywistości. Zazwyczaj przyczyny derealizacji – depersonalizacji to schizofrenia, zaburzenia lękowe lub inne rodzaje zaburzeń psychicznych. Zbliżone stany mogą wystąpić w wyniku silnego stresu, szoku, napadu epilepsji lub po zażyciu substancji psychoaktywnych takich jak LSD lub po przedawkowaniu THC znajdującego się w marihuanie. Bywa, że derealizacja jest stanem zagrażającym bezpieczeństwu osoby, która odczuwa jej objawy.

Derealizacja – jak reagować?

Zwykle stan depersonalizacji derealizacji przemija sam, gdy organizm powraca do homeostazy. Bywa jednak, że stan objawów derealizacji przedłuża się wzmagając stres i cierpienie. Wówczas warto skorzystać z pomocy specjalisty celem wdrożenia odpowiedniego leczenia- psychiatry lub psychologa, który zna podstawy psychiatrii i który nakieruje co robić dalej.