Kompetencje miękkie i twarde czym są?

Czym są kompetencje?

Dynamicznie zmieniający się rynek pracy wymaga od pracodawców i osób zajmujących się rekrutacją elastyczności oraz umiejętności dopasowania pracowników do stanowiska pracy.  Wyróżniamy umiejętności miękkie i twarde. Jedną z wielu kwestii poruszanych podczas rozmów rekrutacyjnych, a zarazem bardzo istotnych dla sukcesu całego procesu rekrutacyjnego są posiadanie przez aplikanta na dane stanowisko pracy odpowiednich cech osobowości oraz kompetencji czyli zbioru umiejętności zawodowych i predyspozycji kandydata umożliwiających mu realizację powierzonych zadań i obowiązków. Posiadanie przez aspirujące na dane stanowisko osoby odpowiednich kompetencji, takich jak na przykład wysoko rozwinięte umiejętności  interpersonalne, znajomość wykonywania określonych czynności czy posiadanie specjalistycznej wiedzy, implikuje zdobycie pracy odpowiadającej ich kwalifikacjom i może zainteresować rekrutera. Jest to ważne nie tylko z  punktu widzenia pracodawcy i przedsiębiorstwa ale również samego kandydata i jego przyszłych  sukcesów oraz satysfakcji z życia zawodowego.  Potencjalny pracodawca szuka kandydata, który będzie pasował do danego stanowiska oraz pozostałych członków zespołu i będzie posiadał naturalne predyspozycje i cechy psychofizyczne pożądane w danej pracy, w tym szereg niezbędnych umiejętności miękkich.

Kompetencje miękkie – umiejętności miękkie

Kompetencje miękkie to w skrócie umiejętności miękkie interpersonalne i społeczne. Umiejętności społeczne i umiejętności miękkie są zdecydowanie  trudniejsze do zmierzenia i oceny na początku procesu rekrutacyjnego od umiejętności twardych. Stąd też często ciężko jest opisać umiejętności miękkie i rodzaj kompetencji społecznych. Każdy człowiek posiada indywidualny opis umiejętności oraz zbiór cech i właściwości psychofizycznych, które wpływają na to jak zachowuje się w sytuacjach społecznych oraz współpracuje z innymi. Niektórzy są urodzonymi liderami, świetnie  czują się w roli menedżera czy kierownika. Z kolei inni efektywniej pracują w zaciszu domowym i  zdecydowanie unikają bycia w centrum uwagi.

Ocena umiejętności miękkich często pomaga poznać indywidualne cechy, które mogą zainteresować pracodawcę. Dzięki wysoko rozwiniętej inteligencji emocjonalnej, asertywności czy motywacji dana osoba może wnieść do środowiska pracy wiele pozytywnego i jej umiejętności miękkie mogą działać na korzyść całej organizacji i innych współpracowników. Co ważne, możemy też rozwijać kompetencje miękkie, a więc możemy pracować nad zdolnościami osobistymi. Rozwój kompetencji miękkich często jest możliwy dzięki wsparciu profesjonalnych trenerów, możemy jednak sami pracować nad swoimi kompetencjami miękkimi. Dzięki rozwijaniu umiejętności miękkich możemy do pewnego stopnia lepiej wpasować się w profil kandydata.

Przykłady kompetencji miękkich  

• Komunikacja czyli aktywne słuchanie, łatwość w nawiązywaniu kontaktów, umiejętność udzielania informacji zwrotnej, swoboda w prowadzeniu rozmowy, zdolność precyzyjnego  wyrażania się, rozumienia i panowania nad niewerbalnym przekazem, inteligencja emocjonalna, wysoka kultura osobista, pozytywne nastawienie.
  
• Umiejętność pracy w grupie tj. zdolność do kooperacji, negocjacji i mediacji (rozwiązywanie problemów) oraz pracy dla wspólnego celu.
  
• Kreatywność przejawiająca się w innowacyjności, twórczości, nieszablonowe podejście, tworzenie kilku rozwiązań dla jednego problemu, reframingu czyli zmianie dotychczasowego sposobu spostrzegania  pewnych sytuacji oraz otwartości na nowe rozwiązania.
  
• Organizacja pracy czyli planowanie czasu pracy, ustalanie priorytetów, delegowanie zleceń oraz umiejętność panowania nad stresem i pracy pod presją czasu.
  
• Zdolność rozwiązywania problemów i konfliktów min. umiejętność analitycznego myślenia i  obserwacji, mediacji, przeformułowania problemu i dostrzeżenia nowych możliwości  rozwiązania trudności.
  
• Elastyczność czyli umiejętność dostosowania do zmian w sytuacji, otwartość na nowe  doświadczenia, samodzielność i przeskakiwania między różnymi zadaniami. Umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach i pod presją czasu, a także umiejętność szybkiego uczenia się.
  
• Inne umiejętności interpersonalne takie jak empatia, kultura osobista, zdolność inicjowania i podtrzymywania relacji z innymi, współpracy, rozumienia ale również asertywność, cierpliwość, zaangażowanie i tolerancja inności.
   
• Kompetencje menedżerskie, zdolności przywódcze, umiejętność zarządzania, np. zarządzanie zespołem, motywowanie i wpływanie na innych, umiejętność perswazji, delegowania i dopasowywania odpowiednich osób do określonych zadań  jak również stanowczość i udzielanie feedbacku, ważne w przypadku pracy na stanowisku kierowniczym.
  
• Etyka pracy czyli odpowiedzialność, przestrzeganie i wywiązywanie się z obowiązków,  uczciwość oraz dyscyplina.

Kompetencje twarde – umiejętności twarde

Umiejętności twarde to umiejętności, które zdobywamy w ciągu toku nauki w szkole, na studiach, udział w kursach, szkoleniach i webinarach oraz stażach, praktykach i podczas pracy zawodowej. Są to  zazwyczaj umiejętności techniczne związane z obsługą określonych programów i narzędzi oraz  specjalistyczna wiedza niezbędna na danym stanowisku pracy. Wymagane kompetencje twarde  zazwyczaj są opisane w ofercie pracy m.in. dlatego, że bez ich znajomości kandydat może mieć trudności bądź niemożliwe będzie wypełnianie przez niego powierzonych zadań. Dlaczego też często sekcja umiejętności twardych stanowi dłuższą część ogłoszenia rekrutacyjnego. Właśnie dlatego  często twarde kompetencje uznaje się za podstawowe, oczekuje się od potencjalnego pracownika umiejętności twardych, które wyróżniają go podczas rozmowy kwalifikacyjnej i na rynku pracy. Często to właśnie na kompetencjach twardych skupiają się rekruterzy podczas rozmowy.

Przykłady kompetencji twardych 

• Obsługa programów komputerowych, najczęściej pakietu Office, Adobe, Photoshop itp.  • Znajomość języka obcego lub znajomość języków obcych, w tym dobra znajomość języka angielskiego na poziomie średnio-zaawansowanym.

• Wiedza specjalistyczna wymagana na dane stanowisko – odpowiednie zaplecze techniczne.

• Znajomość języków programowania np. Java, Python i C.

• Prawo jazdy, kategoria w zależności od potrzeb pracodawcy.

• Wiedza i umiejętności z zakresu marketingu i grafiki.

• Tworzenie prezentacji multimedialnych.

• Obsługa kasy fiskalnej.

Źródła: 

1. Kochmańska, A. (2016). Kompetencje Miękkie w Innowacyjnym Przedsiębiorstwie. Zeszyty  Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzanie z. 95, Nr kol. 1961.
2. Paprocka, I., Terlecki, M. (2015). Kompetencje twarde czy miękkie? Analiza afer pracy pod kątem  pożądanych przez pracodawców kompetencji zawodowych. Szkoła – Zawód – Praca, 9(14).
3. https://students.pl/artykuly/kompetencje-miekkie-i-twarde/