Syndrom Piotrusia Pana jaki ma wpływ na relację?

Syndrom Piotrusia Pana – kogo nazywamy „wiecznymi chłopcami”?

Skąd wywodzi się pojęcie “Syndrom Piotrusia Pana”? Pierwszy raz termin ten został wprowadzony do literatury psychologicznej przez Carla Gustava Junga. Jednak z głównego twórcę i badacza Syndromu Piotrusia Pana uznaje się psychologa pochodzenia amerykańskiego – Dana Kiley’a. Piotruś Pan – czyli mężczyzna, który nigdy nie dorasta. Tak jak w utworze literackim J.M Barriego, znanym bardziej jako bajka Disneya opisująca losy Piotrusia Pana. Często można się spotkać z negatywnym wydźwiękiem tego określenia. Np. “Znalazłaś sobie Piotrusia Pana, nigdy nie można na niego liczyć!”, “Uciekaj od niego, ewidentnie ma syndrom piotrusia pana, nie zbudujesz z nim przyszłości!”. Warto jednak zastanowić się, jakie są psychologiczne przyczyny braku dojrzałości, niezdolności do podejmowania odpowiedzialności, spełniania swoich obowiązków i  tworzenia stałego związku. Nie zawsze jest to wybór takiej osoby, a brak pewnych zasobów osobowych, który z czegoś wynika. Mężczyźni „dotknięci syndromem Piotrusia Pana” wcale nie muszą być tego świadomi.

Piotruś Pan – Syndrom, czyli dlaczego niektórym trudno jest odnaleźć się w dorosłym życiu i jakie są przyczyny Syndromu Piotrusia Pana?

Mówiąc o Syndromie Piotrusia Pana automatycznie możemy mieć w głowie mężczyznę, który zachowuje się jak “wieczny chłopiec”. Jednak zjawisko niedojrzałości psychicznej może dotyczyć także kobiet, chociaż nie często spotykamy się z określeniem „wieczna dziewczynka” lub „syndrom wiecznej dziewczynki”. Istnieje sporo przyczyn, które mogą być związane z utrudnionym dojrzewaniem osobowości i braku umiejętności dopasowania się do wymogów jakie stawia przed osobą z syndromem Piotrusia pana dorosłe życie. Większość z nich można odnaleźć w okresie dzieciństwa. Może to być między innymi niestabilność, niedojrzałość emocjonalna rodziców lub opiekunów. Dziecko dorastając przy niedojrzałym rodzicu nie ma możliwości otwartego dzielenia się swoimi emocjami, mówienia o swoich potrzebach, ma zaburzone poczucie bezpieczeństwa i stałości, które są kluczowe dla prawidłowego rozwoju osobowości i dojrzałości emocjonalnej. Kolejną przyczyną może być także nadmierna presja otoczenia, której tak trudno sprostać, że osoba woli po prostu uciekać od odpowiedzialności. Może wiązać się to z przekonaniem, że oczekiwań społecznych jest tak dużo, że i tak nie uda się im sprostać. Niedojrzałość emocjonalna może być także skutkiem „bezstresowego wychowania”, czyli brak granic stawianych dziecku od najmłodszych lat, pozwalanie na to, by zaniedbywało codzienne obowiązki także może skutkować rozwinięciem się Syndromu Piotrusia Pana w wieku dorosłym. Syndrom Piotrusia Pana dotyczy także osób, które mają problem ze stworzeniem trwałej relacji i z założeniem rodziny. Zbudowanie związku wymaga zaangażowania emocjonalnego i odpowiedzialności. Dla osoby, która mierzy się z lękiem przed bliskością i ma tendencje do jej unikania – bycie w związku w dorosłym życiu może być problematyczne.  

Syndrom Piotrusia Pana – cechy jakie przejawia „wieczny chłopiec”

Jak już wcześniej wspomniano – Syndrom Piotrusia Pana to nie zaburzenie psychiczne. Nie istnieje zatem „leczenie Syndromu Piotrusia Pana”. Jednak istnieje pewna grupa cech i zachowań, które poddają się terapii i dzięki temu osoba z dotknięta Syndromem Piotrusia Pana, czy po prostu z niedojrzałą osobowością, może w pełni korzystać z dorosłego życia i tworzyć satysfakcjonujące relacje. Czym charakteryzuje się mężczyzna dotknięty syndromem Piotrusia Pana zwany „wiecznym chłopcem”?

• duże wahania nastroju, np. utrudniona regulacja złości,
• problem z zaangażowaniem się w coś na stałe, np. w związek, pracę, czy hobby,
• nadmierne przejmowanie się swoim wyglądem i opinią innych,
• problemy z wyrażaniem emocji,
• wielkościowe pragnienia, np. wyobrażanie sobie wielkich projektów i sukcesów, których osiągnięcie może nie być możliwe,
• problemy z podejmowaniem decyzji i wzięciem na siebie odpowiedzialności związanej z dorosłym życiem,
• ucieczka od realnego świata np. w używki, gry komputerowe, przygodne kontakty seksualne i inne aktywności, które dostarczają sporo gratyfikacji,
• tendencja do nadmiernego kłamania,
• unikanie konsekwencji wynikających z własnych działań,
• lęk przed bliskością i odrzuceniem,
• brak realnego zainteresowania partnerem lub partnerką (utrudnione przeżywanie odpowiedzialności za relację), 
• problematyczne przyjmowanie krytyki,
• brak poczucia odpowiedzialności,
• ciągłe poszukiwanie nowych wyzwań, ale brak zainteresowania ich kontynuacją,
• nieświadome manipulowanie innymi celem uzyskania tego, czego się chce, 
• postawa zorientowana na siebie i własną satysfakcję. 

Warto wspomnieć, że niektóre “objawy Syndromu Piotrusia Pana” będą naturalnym etapem dla pewnych grup wiekowych czyli dla nastolatków i nastolatek, a także osób we wczesnej dorosłości. Aby mieć pewność, czy dana cecha jest adekwatna do naszego wieku warto skonsultować się ze specjalistą – psychologiem. Można także skorzystać z pomocy psychoterapeuty i po odbyciu konsultacji rozpocząć indywidualną terapię. To krok do bardziej satysfakcjonującego życia. Z pozoru mężczyzna dotknięty syndromem Piotrusia Pana prowadzi beztroskie życie. Jednak ono wcale nie musi oznaczać dla niego szczęścia i spełnienia.

Syndrom Piotrusia Pana w związku – “Manipulacje Piotrusia Pana”

Mając już na uwadze zestaw cech, które może posiadać osoba z tzw. Syndromem Piotrusia Pana oraz potencjalne przyczyny tego syndromu można stwierdzić, że związek z taką osobą bywa burzliwy. Będąc w związku z osobą u której podejrzewamy Syndrom Piotrusia Pana możemy czuć się pominięci, nieważni, a także przyjmować na siebie całą odpowiedzialność za relację. Może mieć to związek z tym, że osoba z omawianym syndromem może mniej lub bardziej świadomie wywierać wpływ na swoją partnerkę lub partnera. Jak wcześniej wspomniano, takie zachowanie nie musi być wyborem takiej osoby, a formą nieprawidłowości w rozwoju osobowości. Mimo wszystko, nawet jeśli rozumiemy daną osobę i potrafimy jej współczuć – nie musimy tolerować jej nieodpowiedzialnego zachowania i mamy prawo stawiać granice oraz komunikować oczekiwania.