Jak przestać narzekać i zacząć doceniać?

Jak wiemy, słowa posiadają ogromną moc. Gdy mówimy negatywne rzeczy, odbieramy świat zupełnie inaczej niż gdybyśmy używali pozytywnych treści. Wówczas perspektywa byłaby bardziej przyjazna, milsza, przyjemniejsza i nie powodowałaby ciągłej frustracji, smutku czy braku energii. Bardzo istotna jest perspektywa, z której patrzymy na życie: skupienie się na tym co aktualnie mamy, docenienie tego co jest tu i teraz, a nie na przyszłości, w której można osiągnąć dany cel.  Docenienie tego co aktualnie mamy, pozwoli czerpać satysfakcję i radość z pozytywnych wydarzeń, które dzieją się w teraźniejszości. 

Dlaczego narzekamy? 

Ludzie wyrażają niezadowolenie poprzez narzekanie, aby ktoś usłyszał ich potrzeby, ból, cierpienie czy samotność. Werbalna manifestacja swoich odczuć jako narzekanie może być formą redukcji napięcia, stresu, lęku. Narzekając możemy również „chronić się” przed rozczarowaniem. Zakładając, że szklanka jest do połowy pusta, osoby skupiają się na tym co potencjalnie źle może się zdarzyć i przez to uważają, że unikną zawodu. Jednak poza tymi korzyściami z narzekania, warto spojrzeć na ciemną stronę, która może być niebezpieczna i zgubić człowieka. Bywa nawet tak, że unikamy kogoś, ponieważ komunikacja z tą osobą jest monotematyczna. Budzi ona poczucie lęku, dyskomfortu czy niechęci i opiera się wyłącznie na narzekaniu, na rozmowie o tym jak jest źle i jak może być jeszcze gorzej.  

Narzekanie spełnia kilka funkcji: 

1. instrumentalna, w której narzekanie wpływa na zmianę niesatysfakcjonującą sytuację, 

2. katartyczna, czyli przynosi wytchnienie i ulgę  

3. autoprezentacyjna, czyli pozwala pokazać się w dobrym świetle, np. poprzez narzekanie na zewnętrzne czynniki wpływające na osiągnięcie porażki 

4. relacyjna, czyli rozpoczynająca i podtrzymywania relacje społeczne. 

Sposoby na zaprzestanie narzekania 

• Zmień ton narracji: zamiast narzekać zacznij wprost mówić o swoich potrzebach, np. „chce żebyś mnie wysłuchał” zamiast „ty mnie nigdy nie słuchasz”. 
• Zadaj sobie pytanie: jaki jest powód, że narzekam? Co mnie irytuje, sprawia, że jest to problem i co należy zrobić, aby się tym zająć?  
• Notuj pozytywne rzeczy, które wydarzyły się w ciągu twojego dnia i zauważ, ile przyjemnych momentów doświadczasz 
• Ćwicz wdzięczność i doceniaj małe rzeczy- ciężko jest codziennie mieć wielkie, przełomowe doświadczenia, niekiedy mała rzecz potrafi odmienić dzień i warto to docenić. 
• Stań się swoją najlepszą przyjaciółką/przyjacielem- czyli polub się zacznij się ze sobą dogadywać. 
• Nie porównuj się do innych. 
• Zmień perspektywę na zasadzie małych kroków, staraj patrzeć się na problematyczne tematy. 

Sztuka doceniania życia 

Wdzięczność, czyli innymi słowy sztuka doceniania życia, jest bardzo ważnym elementem życia. Wdzięczność, która występuje w naszym życiu, może zwiększyć poczucie szczęścia aż o 25%. Wykazano związek, w którym wyrażanie wdzięczności wpływa na poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego.  

Występuje szereg korzyści wynikających z praktykowania wdzięczności: 

• Silniejsze poczucie szczęścia
• Więcej optymizmu i energii do działania 
• Mniejsza skłonność do depresji 
• Mniejsze poczucie osamotnienia i izolacji a większa otwartość w stosunku do innych 
• podwyższenie samooceny i poczucia wartości siebie 
• Poprawa układu odpornościowego i jakości snu  
• Większa odporność na stres  
• Lepsze relacji międzyludzkie 
• Chęć pomocy innym i zwiększona empatia  
• Otwarcie na nowe możliwości 

Wdzięczność można praktykować w dowolny sposób. Wiele osób zapisuje swoje myśli w tzw. dzienniku wdzięczności. Notatki prowadzone są w ciągu dnia bądź przed snem obejmują kilka sytuacji/ powodów, dlaczego czujemy się wdzięczni.  

Można również spróbować podziękować i wyrazić bezpośrednio wdzięczność w stosunku do bliskich nam osób, aby zauważyć ich obecność i to, ile dla nas znaczą.  

Innym sposobem jest medytacja i afirmacja, które w codziennym pędzie pozwolą na zatrzymanie się na chwilę, skupienie na swoich myślach, potrzebach, uczuciach, a w efekcie pozwolą na wypracowanie harmonii ze swoim ciałem i umysłem, aby dostrzegać piękno codzienności.  

Źródła

1. Szymków A.,  Wojciszke B., Baryła W., Psychologiczne funkcje narzekania, Czasopismo Psychologiczne, 2003, 1 (9), s. 47–64. 
2. Wolanin A., Wdzięczność w psychologii- przegląd definicji, głównych ujęć i koncepcji,  Polskie Forum Psychologiczne, 2019, 3 (24), s. 356–372.  
3. Żemojtel-Piotrowska M., Narzekanie i roszczeniowość a postrzeganie świata społecznego.  Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2009.