Kryzys w małżeństwie po urodzeniu dziecka 

Przyczyny kryzysu małżeńskiego i poczucie szczęścia
 

Narodziny dziecka to czas, kiedy mężczyzna i kobieta wchodzą w nową, odpowiedzialną rolę społeczną. Może być to punktem krytycznym wspólnego życia, który wpływa na dobrostan i trwałość relacji.

Rodzicielstwo wiąże się ze zmianą poczucia własnej tożsamości młodej mamy, a u mężczyzny z przygotowaniem do roli ojca. To też czas zmian w relacjach z partnerem i członkami rodziny oraz znajomymi. To wszystko może wywołać pierwszy kryzys w małżeństwie, czasem prowadzący do braku wizji wspólnej przyszłości i rozpadu związku.
 

Kryzys w związku z pojawieniem się pierwszego dziecka
 

Zazwyczaj pierworodne dziecko pojawia się w przeciągu pierwszych pięciu lat formalnego związku. Czas ten uważany jest za okres największego ryzyka rozwodu – pojawiają się pierwsze objawy kryzysu, częste kłótnie i problemy w małżeństwie. Statystyki pokazują, że ponad połowa rozwodów ma miejsce właśnie w trakcie pierwszych siedmiu lat sformalizowanej relacji.

Warto też wspomnieć o niepopularnym aspekcie rodzicielstwa, który został potwierdzony przez szereg badań. Badacze twierdzą, iż nie występuje pozytywny związek między poczuciem szczęścia a posiadaniem dzieci. W badaniach pokazano, że w rzeczywistości rodzicielstwo wpływa na:

• obniżenie jakości związku pomiędzy rodzicami po urodzeniu dziecka, 
• większą szansę na wystąpienie depresji u obu rodziców,
• mniejszą ilość wspólnie spędzanego czasu przez partnerów,  
• poczucie trudności w pogodzeniu obowiązków rodzinnych oraz zawodowych,
• problemy finansowe, 
• mniejsze poczucie dobrostanu psychicznego.
• wspólne spędzanie czasu.
   

Niektóre źródła wykazują, że pary posiadające dzieci mają takie samo lub niższe poczucie satysfakcji życiowej jak osoby bezdzietne. Mimo to przyszli rodzice uważają, że ich pociechy dadzą im szczęście. Czasem bywa, że pary decydują się ratować małżeństwo poprzez powiększenie rodziny i wierzą, że ciągłe kłótnie skończą się wraz z narodzinami dziecka. W ten sposób chcą przetrwać kryzys małżeński.

Dodatkowo badacze sądzą, że powodem kryzysu w małżeństwie może być nieprawidłowe przejście i przepracowanie wcześniejszych etapów w związku. Warto jednak nawiązać nić porozumienia i gdy wymaga tego sytuacja, porozmawiać o zachowaniu partnera, kryzysie małżeńskim, trudnej sytuacji i spróbować żyć razem, by móc cieszyć się wspólnym szczęściem.

Jednak drobne słabości partnera nie będą problemem, gdy obie strony chcą przetrwać kryzys.
 

Dziecko, związek a wizja wspólnego życia – jak przetrwać kryzys?
 

W trakcie ciąży małżonkowie przygotowują się na przyjście dziecka, kupując wyprawkę, snując wyobrażenia na temat maleństwa oraz tego, jak będzie wyglądać nowe życie od momentu narodzin.

Rzadko jednak bierze się pod uwagę wystąpienie kryzysu. Ciągle jest to temat tabu wśród rodziców, w szkołach rodzenia czy innych środowiskach związanych z rodzicielstwem. Młodzi rodzice po narodzinach są zaskoczeni wieloma aspektami – nie tylko tym jak dużo nowych obowiązków wiąże się z opieką nad dzieckiem, ale też tym jak bardzo obecność nowego członka rodziny może wpłynąć na ich relacje. Jak więc rozpoznać kryzys?

Kryzys w małżeństwie może być związany z wieloma rzeczami. Niekiedy wśród nich wskazuje się wychowanie dzieci – wizja żony i męża mogą się od siebie różnić, ale warto wypracować kompromis i przetrwać trudny czas, nawet jeśli ma się odmienne zdanie. W dobrym małżeństwie kwestie związane z dziećmi należy przedyskutować, wykazać się zrozumieniem oraz zainteresować się zdaniem swojego partnera. To pozwoli zażegnać kryzys i rozwinąć się relacji.

Poza tym warto sobie uświadomić, że prawie wszystkie pary przechodzą kryzys i że to nic wstydliwego. Ważne, by dążyć do tego, aby naprawić małżeństwo i pozwolić drugiej stronie swobodnie wyrażać swoje potrzeby oraz oczekiwania.
 

Kryzys w małżeństwie a kryzys wieku średniego
 

Co ważne, niekiedy kryzys małżeński wiąże się z innym. Kryzys wieku średniego dotyka każdego, ale częściej pojawia się u mężczyzn. Ma to wpływ na dynamikę relacji i często trudno znaleźć nić porozumienia.

Objawami kryzysu wieku średniego mogą być:

• niepokój,
• depresja,
• niska samoocena,
• codzienna rutyna, którą mężczyzna jest zmęczony,
• porównywanie się z drugą osobą – często pod względem sukcesów,
• przemoc, w tym ślady przemocy psychicznej.
   

Narodziny dziecka a kryzys małżeński
 

Wielu młodych rodziców mówi: „po urodzeniu dziecka ciągle się kłócimy”, „nienawidzę mojego męża po urodzeniu dziecka” lub „czuję odrzucenie męża po urodzeniu dziecka”. Takie głosy to oznaki kryzysu małżeńskiego. Co ważne, w niektórych przypadkach związek się rozpada, bo w grę wchodzi codzienna rutyna, która dla drugiej osoby będzie czymś, co zabija całą relację.

W badaniach wykazano, że prawie 70% par skarżyło się na obniżoną satysfakcję z małżeństwa w ciągu pierwszego roku od pojawienia się dziecka. Dlaczego tak jest i co można zrobić, by rozpad małżeństwa był tylko odległą wizją?

Okres ciąży, połogu i pierwszych miesięcy po urodzeniu dziecka może być szczególnie ciężki dla młodej mamy. W czasie ciąży ciało kobiety przechodzi wiele zmian, które wpływają nie tylko na wygląd, ale też samopoczucie. Po urodzeniu malucha zdarza się, że na skutek wahań hormonalnych występuje depresja poporodowa.

Ważne, aby w tym czasie partner okazywał swojej partnerce dużo wsparcia, bliskości i cierpliwości. Może on przejąć obowiązki domowe i pozwolić młodej mamie dojść do siebie, szczególnie jeśli w grę wchodzą nieprzespane noce po narodzinach dziecka.

Matka jest najważniejszą osobą dla noworodka, zapewnia mu pokarm i poczucie bezpieczeństwa, spędzając z nim cały dzień. Ta zależność powoduje, że młode mamy cierpią na brak towarzystwa, niejednokrotnie spychając swoje potrzeby na dalszy plan.

To niezwykle istotne, aby jeszcze zanim pojawi się dziecko, przygotować się razem z partnerem do nowej roli i nowej rzeczywistości oraz zadbać o odpowiedni podział obowiązków. Pomoże w tym spokojna rozmowa i dzielnie się swoimi wątpliwościami. Poza tym druga osoba powinna nie bać się mówić o swoich potrzebach.
 

Problemy finansowe a kryzys w małżeństwie
 

Pojawienie się dziecka generuje szereg różnych wydatków – jeszcze przed jego narodzinami rodzice muszą skompletować wyprawkę, urządzić pokoik dla malucha i zadbać o wszelkie inne potrzebne rzeczy. Później koszta wcale nie się nie zmniejszają. 

Brak odpowiednich funduszy może wywołać kryzys w małżeństwie, szczególnie jeśli płacenie rachunków wiąże się ze stresem i doprowadza do trudnej sytuacji finansowej. Dlatego przed podjęciem decyzji o dziecku warto zadbać o zabezpieczenie pieniężne.
 

Szczęście i satysfakcja w małżeństwie – czynniki
 

Badacze twierdzą, że szczęście i satysfakcja w związku może wzrosnąć wówczas, gdy pary zdecydują się na dzieci po pierwszych pięciu latach związku. Większe szczęście towarzyszy parom, których relacja jest budowana bardziej na szczerej przyjaźni, niż na namiętności kochanków.

Istotnym czynnikiem wpływającym na dobrostan małżeństwa są również kwestie finansowe – pieniądze pozwalają utrzymać rodzinę w poczuciu stabilności i bezpieczeństwa. Mowa tutaj o dobrze płatnej pracy, dodatkowych funduszach np. przychodzie pasywnym czy poduszce finansowej. Przydatne będą też plany zawodowe, by mieć jakąś opcję zmiany obecnego zatrudnienia.

Dodatkowo ważny jest też czas, który małżeństwo spędza razem. Może to być wspólny spacer lub wspólne oglądanie filmów np. komedii romantycznych. Dobrym pomysłem będzie też wieczór poświęcony na gry planszowe.
 

Kryzys w małżeństwie – ratowanie i naprawa małżeństwa po kryzysie
 

Kryzysy mają to do siebie, że niekiedy spełniają funkcję motywacyjną, aby zacząć działać w kierunku oczekiwanej zmiany. Co zatem zrobić, gdy przychodzi kryzys?

Niekiedy potrzebna jest osoba trzecia jak psycholog czy psychoterapeuta par, który pomoże parze pracować nad swoim związkiem. Nieodzownym elementem takiej terapii będzie chęć, by uratować małżeństwo.

Można również spróbować zacząć wprowadzać pewne zmiany, oparte na przykładowych wskazówkach zawartych poniżej:

• mówcie o swoich potrzebach i szanujcie je – brak szacunku to jeden z błędów popełnianych przez partnerów małżeństwa,
• starajcie się prowadzić empatyczny dialog, a nie krytyczny monolog – unikniecie wtedy sytuacji, w której partner obwinia drugą stronę, bo czuje się nierozumiany,
• komunikujcie się za pomocą komunikatu „ja”, nie „ty”,
• starajcie się spędzać jakościowy czas zarówno wspólnie, jak i osobno – związek to przede wszystkim partnerstwo,
• wspominajcie, pomyślcie, dlaczego zdecydowaliście się na bycie razem, co urzekło was w sobie, jakie mieliście plany, za co siebie lubicie – w dobie kryzysu może to być wyjątkowo ważne,
• traktujcie się jako partnerów należących do tej samej drużyny, a nie rywali nastawionych przeciwko sobie – druga osoba ma być wsparciem,
• jeśli jako mama chcesz robić wszystko sama, włącz w opiekę tatę dziecka i pokaż mu rzeczy, o których może nie wiedzieć – małżeństwo często przeżywa kryzys, bo ojciec malucha czuje się wykluczony,
• bądźcie uważni na symptomy depresji poporodowej – gdy je zauważasz, nie lekceważ ich i zgłoś się do specjalisty!
   

Niekiedy by zażegnać kryzys w małżeństwie potrzeba czasu i wiele chęci. Jednak każdy związek wymaga pracy i niezależnie od tego, co przyniesie codzienna rutyna, spokojna rozmowa, dzielenie się swoimi wątpliwościami pozwolą dostrzec w kryzysie nadzieję. Narodziny dzieci nie powinny wiązać się ze strachem o związek, a raczej umacniać piękno relacji.
 

Bibliografia: 

• Kocik L., Wzory małżeństwa, od tradycyjnej jednorodności do współczesnych skrajności,  Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków 2002.
• Przybył I., Wpływ bezdzietności na stosunki w małżeństwie, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Rok LXIV, zeszyt 3, 2002, s.245-256.
• Woś K., Uwarunkowania kryzysów w rodzinie. Analiza problemów, Pedagogika Rodziny. Family Pedagogy nr 4(4)/2014, s. 103–113.
• Dankiewicz M., Pieniążek S., Poczucie szczęścia i sensu życia rodziców dzieci w okresie wczesnego i średniego dzieciństwa– przegląd badań, Studia Psychologica XI 2018.