DDA w związku jak żyć z dorosłym dzieckiem alkoholika?

Dzięki relacjom człowiek  może czerpać większą przyjemność z różnych sfer życia, dzielić się swoimi przeżyciami i  spostrzeżeniami, rozwijać się, dzielić pasję ale i znaleźć ukojenie. Zdrowe i satysfakcjonujące związki mają dobroczynny wpływ na całokształt funkcjonowania.  Pierwsze, a zarazem bardzo istotne wzorce relacji i zachowań społecznych obserwujemy w  domu. To czego się tam nauczyliśmy implikuje jakość nawiązywanych kontaktów w  dorosłości.

Niestety z uwagi na fakt, że problem alkoholowy w wielu krajach nadal jest dość powszechny, wiele dzieci nie doświadcza zdrowych, pełnych miłości i zaufania relacji. Wychowując się w rodzinie alkoholowej u młodego człowieka może rozwinąć się syndrom  dorosłego dziecka alkoholika, a to powoduje, że dorosłe dzieci alkoholików pochodzące z rodzin dysfunkcyjnych mają różnego rodzaju trudności w relacjach i życiu  społecznym i ciężej jest stworzyć im zdrowy związek.

DDA: krótko o syndromie i przyczynach trudności w relacjach z innymi  

DDA czyli dorosłe dzieci alkoholików to osoby, które z powodu wychowywania się w  dysfunkcjonalnych rodzinach, w których główny problem stanowiło uzależnienie jednego bądź dwojga rodziców od alkoholu, doświadczają określonych problemów natury emocjonalnej i  psychicznej. Do głównych trudności z jakimi borykają się osoby z syndromem DDA należą niskie poczucie własnej wartości, wysoki poziom samokrytyki oraz potrzeby akceptacji i uznania, lojalność ponad  własne dobro oraz (co szczególnie ważne dla dalszych rozważań) – problemy w nawiązywaniu  bliskich i trwałych relacji. Dziecko wychowywane w środowisku, w którym nie zapewnia się jego  podstawowych potrzeb przynależności i miłości, które się zaniedbuje i uczy nieefektywnych  metod radzenia sobie takich jak np. kłamanie, dorasta bez poczucia bezpieczeństwa posiadając błędne schematy, przekonania  i reakcje behawioralne, które skutecznie utrudniają mu satysfakcję z późniejszego życia  społecznego.  

Dorosłe Dzieci Alkoholików – trudności w relacjach z innymi  

Związki z dorosłymi dziećmi alkoholików są o tyle trudne, że wzorce oraz modele relacji i  zachowań społecznych jakich doświadczyli, a zarazem nauczyli się w domu nie odpowiadają temu jak faktycznie powinny wyglądać efektywne i zdrowe relacje. Osoby z syndromem DDA wykazują niespójne zachowania i borykają się z niskim poczuciem własnej wartości. Ponad to, jako osoby  zaniedbane pod wieloma aspektami w dzieciństwie, mają bardzo niską samoocenę oraz wysoki  poziom samokrytyki co również utrudnia im tworzenie więzi z innymi. Jednym z największych  problemów osób z syndromem DDA w relacjach z innymi, jest trudność w zaufaniu innym. Wiąże  się to między innymi z tym, że w dzieciństwie ich rodzice nie dotrzymywali obietnic, ich działania  wychowawcze nie były konsekwentne, a komunikaty przez nich wysyłane – sprzeczne. Co więcej to  co działo się w domu rodzinnym z problemem alkoholowym musiało być tajemnicą. Nie należało o tym  nikomu mówić nie tylko ze względu na presję wywieraną przez opiekunów, ale również przez wstyd  przed rówieśnikami.

Wyraźnie widoczną tendencją u osób z syndromem DDA jest nadmierna  lojalność wobec bliskich nawet jeśli relacja ta jest krzywdząca. Może to wynikać z wielokrotnej  obserwacji rodziców, których małżeństwo toczy się wokół alkoholu przez co niewiele w nim  prawdziwych emocji, w tym miłości i wzajemnego pielęgnowania uczuć. W zamian za to młody człowiek widzi cierpienie, a  jakiekolwiek okazanie bliskości przez rodzica zazwyczaj poprzedzone jest wykonaniem przez  dziecko jakiegoś zadania. Efekt jest taki, że osoby z syndromem DDA w związku zapominają o sobie i swoich  potrzebach na rzecz strony drugiej osoby. Nauczone w domu, że miłość wiąże się z cierpieniem,  decydują się pozostawać w toksycznych, krzywdzących związkach, nierzadko tolerując przemoc,  pijaństwo i niewierność. Dzieci alkoholików odczuwają bardzo silny lęk przed odrzuceniem dlatego wielu z nich  w ogóle nie wchodzi w życiu dorosłym w relacje albo wchodzą w nie z osobami, z którymi nie łączy ich więź emocjonalna, po to aby ewentualne rozstanie nie sprawiło im aż takiej przykrości. Równie często  zdarza się, że osoby te sabotują dobrze układający się związek dlatego, że głęboko w sobie mają zakodowane poczucia niezasługiwania na miłość. Okres dorastania DDA był nieprzewidywalny  dlatego w dorosłości mają tendencję to kurczowego trzymania się tego co znają i kontroli  otoczenia. Wielu z nich mówi o problemach z zazdrością i zaborczością wobec partnera. Dorosłe  dzieci alkoholików wzrastały w rodzinie pozbawionej zdrowych uczuć i szczerości. Wykazano, że  odczuwanie przyjemności oraz wszelkich pozytywnych emocji sprawia im trudność, a to sprawia,  że mają problemy nie tylko z odczuwaniem lęku przed bliskością ale i intymnością co  odzwierciedla się w sferze erotycznej tych osób.

Jakich partnerów wybierają DDA w dorosłym życiu?  

Jak wcześniej wspomniano, osoby mające syndrom DDA mają bardzo mocno zakotwiczony wzorzec  relacji zaobserwowany w domu rodzinnym. Skutkuje to wyborem partnerów, którzy nie będą specjalnie odbiegać od tego czego osoby DDA doświadczyły w trakcie dorastania w dysfunkcyjnej  rodzinie. Wielu z nich wchodzi w związki z osobami, które podobnie jak ich rodzice wykazują się niestabilnością i niespójnością zachowań, które utrudniają budowanie więzi. Zaobserwowano również, że niektóre osoby z DDA  obwiniają za nieudane małżeństwo swoich rodziców osobę niepijącą ponieważ nie potrafiła ona sprostać wyzwaniu jakim jest choroba alkoholowa współmałżonka. Mogą mieć mylne odczucie, że prawdziwa miłość oznacza rozumienie i naprawianie problemów małżonka, które mają wpływ na jego życie. Powoduje to, że osoby DDA same  wchodzą w związek z osobą uzależnioną, aby samemu przekonać się czy dadzą radę udźwignąć coś czego nie potrafił zrobić rodzic. To wszystko prowadzi do wniosku, że odtwarzanie wzorca poznanego w domu rodzinnym w ich przypadku jest bardzo silne, a ich życie staje się odwrotnością zdrowych relacji.

Życie z osobą z DDA – syndrom DDA

Niewątpliwie dorosłe życie i związek z DDA nie należy do najłatwiejszych jednakże nie jest niemożliwy. Pomimo  doświadczanych trudności i problemów niektóre osoby z tym syndromem potrafią stworzyć szczęśliwy i satysfakcjonujący związek. Wymaga to od DDA sporo pracy nad sobą,  samoświadomości i przepracowanie trudnych doświadczeń czemu z pomocą przychodzi terapia. Osoby wchodzące z  relacje z dorosłym dzieckiem alkoholika przede wszystkim powinny wykazywać się cierpliwością, delikatnością i otwartością na przeżycia partnera. Ponieważ osoby DDA mają problemy z zaufaniem i bliskością, należy budować je  stopniowo i uważnie, rozmawiając o potrzebach i odczuciach drugiej osoby. Równie ważne jest  okazywanie partnerowi pełnej akceptacji, miłości i zaangażowania. Ważne aby będąc w związku z  DDA nie zapominać o sobie i dbać również o swój komfort psychiczny. 

Źródła: 

1. Grządziel, G. (2012). Funkcjonowanie w dorosłym życiu kobiet DDA. Trzeźwość i uzależnienia jako  wyzwanie duszpasterskie i pedagogiczne, red. Linowski, K., Jędrzejko, M. Radom: Drukarnia  Wydawnictwa Diecezji Radomskiej.  
2. Filipiak, M. (2007). Świat dorosłych dzieci alkoholików. Przegląd Terapeutyczny, 2: 1-17.  Filipiak, M., Waszyńska, K. (2009). Aktywność seksualna osób dorosłych pochodzących z rodzin  alkoholowych. Doniesienia z badań. Seksuologia Polska, 7(1):19-23.  
3. https://lewin-terapia.pl/artukuly-o-uzaleznieniu/alkoholizm/dda-w-zwiazku-jak-zyc-z-taka-osoba/